TİP 4 “ÖZGÜN”
Genel Özellikleri: Duyarlı, derin, kendine özgü, tutkulu, içten, dürüst Stres altındayken: depresif, kıskanç
Temel Motivasyonu: Kendini ve bireyselliğini ifade etmek
Temel Arzusu: Kendine özgü ve farklı olmak
Temel Sorunu: Melankoli
Temel Korkusu: Kimliğini bulamamak
Özgünler, artistik bir auraya sahiptir. Yaratıcı ve derin kişilerdir. Benzersiz olduklarına ve çoğunluktan farklı olduklarına inanırlar. Kişiliklerini bu inanç üzerine kurarlar. Farklı olmayı bir hediye olarak algılarlar; normal ve sıradan olmak istemezler. Ama bu benzersiz olma duyguları, aynı zamanda hayattaki basit şeylerden zevk almalarını engelleyen bir lanettir.
Özgünler, özel olduklarını düşündükleri için, kendilerini herkesten daha üstün hissetme eğilimindedirler. Ama derinlerde bir şeyin eksik olduğunu hissederler. Neyin eksik olduğunu anlamaya çalışırlar ya da ulaşamayacakları şeyleri gözlerinde büyütürler.
Özgünler, eksik olanı bulma konusunda zaman zaman çok takıntılı olabilirler. Düşüncelerde kaybolup, duygularını aşırı analiz edebilirler. Karanlık ruh hallerine girmeleri ve umutsuzluğa düşmeleri olasıdır. Duygusal olarak karmaşık kişilerdir.
Özgünlerin kendilerine dair farkındalıkları yüksektir. Kendi perspektiflerini özgürce ifade edebilecekleri bir alan olduğu için, genellikle sanata yönelirler. İçsel fantezilerini sanat aracılığıyla hayata geçirirler. Güzelliğe ve aşka değer verirler. İnsanlara empati ve içtenlik gösterirler.
Özgünler, ilişkilerinde derin bağlar ararlar. Oldukları kişiye değer verilmesini isterler ve anlaşılmaya çok ihtiyaç duyarlar. Sevilmiş ve tamamlanmış hissetmek için, ideal aşkı ve mükemmel koşulları bulmak gerektiğini düşünmeleri çok olasıdır.
Özgünler yaşama, sanatsal ve masalsı bir pencereden bakarlar. Çevrelerinde estetik ve güzel bir atmosfer yaratarak, kendilerinde güzel duygular uyandırmaya çalışırlar. Fantezileri, tutkuları ve hayal güçleri aracılığıyla, gerçekliğin kendilerinde yarattığı etkiyi arttırmaya çalışırlar.
Özgünlerin kendi hayal dünyalarına çekildikleri sık görülür. Beklentileri yüksektir. Zamanlarının çoğunu sahip olmadıkları şeylerin özlemini çekmekle geçirebilirler. Sık sık hayal kırıklığına uğrarlar. Melankoliye doğal bir yatkınlıkları vardır. Zaman zaman bencil ve fazla kendi içine çekilmiş davranabilirler.
Enneagram Tip 4’ün Gelişim Yönü
Tip 4’ün Enneagram bağlantı noktaları 2 ve 1‘dir. Tip 4, stres durumunda genelde tip 2’nin olumsuz özelliklerini göstermeye başlarken, sağlıklı durumda tip 1’in olumlu özelliklerini göstermeye başlar. Ama tersi de mümkündür.
4, 1’in olumlu yönüne gittiğinde öz disiplin geliştirir. Şimdi ve burada olur, ayakları daha çok yere basar. Problem çözme ve pratik davranma becerisi geliştirir. Olayların olumsuzdan çok olumlu yönlerine odaklanır. Yapıcı davranır. İdeallerine ve prensiplerine uygun yaşar. Duygularının etkisinde daha az kalır.
4, 2’nin olumlu yönüne gittiğinde İnsanlarla anlamlı ilişkiler kurar. Sadece kendine odaklanmayı bırakır, diğer insanlara da ölçülü bir şekilde yardım eli uzatır.
4, 2’nin olumsuz yönüne gittiğinde insanları, onları sevmeleri için manipüle eder. İçindeki boşluğu ve yalnızlığı başkalarının sevgisiyle doldurmaya çalışır. İçsel ihtiyaçlarını fark edemez. Fazla bağımlı olur. İlgi çekmek ve özel hissetmek için hastalıklarını abartır.
4, 1’in olumsuz yönüne gittiğinde kendi beklentilerini karşılayamadığı için suçluluk hisseder. Kimsenin hiçbir şeyi doğru yapamadığını düşünür, eleştirel, yargılayıcı ve kızgın davranır. İnsanlara ahlak dersi vermek ister.
Tip 4 İçin Gelişim Önerileri
* Negatif duygulara çok odaklanmayın ve kendinizi duygulardan ibaret görmeyin. Duygularınız size, spesifik bir andaki durumuz hakkında bir şeyler söyler, sizin tamamınız değildir.
* Doğru ruh haline gelene dek bir şeyleri erteleme huyunuzdan vazgeçin. Ne kadar ufak bir katkı olursa olsun kendinizi, sizin ve başkalarının iyiliğine yarayacak işlere adayın. Gerçek dünyaya katkı sunmak, potansiyelinizi gerçekleştirmenizi ve yeteneklerinizi fark etmenizi sağlayacaktır. İlham bekleyerek kendinizi tanıyamazsınız.
* İnanın ya da inanmayın, öz güven ve öz değer güzel deneyimler yaşayarak gelişir. İçinizdeki iyiyi çıkaracak yeni deneyimler yaşamaya çalışın.
* Özgürlüğünüz ve bireyselliğiniz ile çelişmeyecek sağlıklı bir öz disiplin geliştirin. Düzenli uyumaya, egzersiz yapmaya ve sağlıklı beslenmeye çalışın.
* Düşünceleriniz aşırı negatifleştiğinde ya da aşırı romantikleştiğinde, hayal dünyanızda çok kalmamaya çalışın. Sürekli hayal kurmak yerine, hayatı yaşamayı deneyin.
Sağlıklı Özgünler: Son derece yaratıcılardır. Kişisel ve evrensel olanı sanatla ifade ederler. Her deneyimi değerli ve yaratıcı bir şeye dönüştürebilirler. Öz farkındalıkları yüksektir. Kendilerine karşı dürüsttürler. Yaşamın hem ciddi hem eğlenceli yönlerini görebilirler. Kendilerine ve başkalarına içten, nazik ve düşünceli yaklaşırlar.
Enneagram 4 kişilik tipi, genellikle, 4 kanat 3 (4w3) ve 4 kanat 5 (4w5) olmak üzere iki farklı eğilim gösterir. İki kanadı birden dengeli kullananlar da olabilir.
4w3 “ARİSTOKRAT”
Kanat 3, 4’lere organizasyon ve sosyallik becerisi verir. Güzel/yakışıklı, elit ve çekici görünmek isterler. Yetenekli ve etkileyici kişilerdir. Duyguları şiddetlidir ve duygularını ifade etmek isterler. Genelde sanata yönelirler. Büyük fantezileri olan rekabetçi kişilerdir. Ama 4’ün kendini gizleme arzusuna karşın 3’ün kendini gösterme arzusu, bu kişilik tipi için bir çatışma yaratabilir. Stres durumunda, abartılı davranışlarda bulunup, sonradan kendilerini sahte hissedebilirler.
4w3 Ünlüler: Candan Erçetin, Michael Jackson, Allanis Morrisette, Dido, Winona Ryder, Elton John, Edith Piaf Kurgu: Marla Singer (Fight Club)
4w5 “BOHEM”
Kanat 5, 4’lere entelektüellik ve iç görü verir. Kendilerini derinlemesine araştırmalarını ve karşılaştıkları şeyle yüzleşip kabullenmelerini sağlar. Derin duyguları olan yaratıcı kişilerdir. Her olayın pek çok açıdan anlamını görürler. Kendilerine karşı dürüst olmaya çalışırlar. İçlerinde, onları sanatsal yaratıcılığa iten bir güç vardır. Açık görüşlü ve orijinaldirler. Genellikle içedönük olurlar. Güvende hissetmediklerinde yabancılaşma ve izolasyon yaşayabilirler. Sağlıksız durumda, kendilerini bu dünyaya ait hissetmeyebilirler ve karamsarlaşabilirler.
4w5 Ünlüler: Kaan Tangöze, Feridun Düzağaç, Johnny Depp, Marilyn Manson, Kurt Cobain, Virginia Woolf, Soren Kierkegaard, Edgar Allen Poe Kurgu: Lydia Deetz (Beetlejuice)