ENNEAGRAM NEDİR?
Enneagram, 9 temel kişilik tipini ve bu tiplerin gelişim yönünü anlatan bir öğretidir. Kendimizin ve başkalarının yaşam motivasyonunu ve davranış kalıplarını öğrenip, dünyaya ve insanlara daha geniş bir perspektiften bakabilmemizi sağlar. Davranış kalıplarımızı ve davranışlarımız altında yatan temel motivasyonları açıklayıp gelişim hedefleri oluşturmamıza yardımcı olur. Ayrıca sağlıksız davranışlarımızı fark edip, sağlıklı davranışlara yönelmemize katkı sağlar. Bu sayede kendimizi ve çevremizi daha iyi anlayıp ailemizle, arkadaşlarımızla ve iş çevremizle olan ilişkilerimizi daha iyi hale getirebiliriz.
Ennea, Yunanca’da 9, gram ise çizim demektir. Enneagram 9 noktalı çizim anlamına gelmektedir. Enneagram sistemi, yukarıdaki yıldız benzeri 9 noktalı bir şekille gösterilir.
Enneagram’ın ilk olarak, orta doğuda Sufi’ler tarafından bulunduğuna inanılmaktadır. Rus mistik G. I. Gurdjieff, 1920’de Enneagram’ı Avrupa’ya tanıtmıştır. 1960’larda ise Oscar Ichazo Enneagram sistemini derleyip düzenleyerek ABD’ye yaymıştır. Enneagram şu anda, basılı yayınlar ve internet sayesinde tüm dünyada tanınıyor.
Merkezler
Enneagram, beden (8,9,1), kalp (2,3,4) ve beyin (5,6,7) olmak üzere toplam 3 merkezden oluşur. Beden merkezinin duygusu öfke, kalp merkezinin duygusu utanç, zihin merkezinin duygusu korkudur. Her kişilik tipi, bulunduğu merkezdeki temel duygu ile bağlantılı olarak şekillenir.
Kanat
İnsanlar genelde, tek bir kişilik tipinin davranış kalıbını aynen yansıtmazlar; kendi kişilik tipinin sağındaki ya da solundaki kişilik tiplerinin davranış kalıplarından da biraz taşırlar. Yani kişilik tipiniz 4 ise, 4w5 yani 4 kanat (wing) 5 ya da 4w3 yani 4 kanat (wing) 3 özelliği taşıyabilirsiniz.
Gelişim Yönü
Enneagram’da her kişilik tipi, kendisinden farklı iki kişilik tipiyle bağlantıdadır. Stres altındayken, bağlantıda olduğu kişilik tiplerinin olumsuz özelliklerini taşıyabilir. Benzer şekilde, kendini tamamen güvende hissettiğinde, bağlantıda olduğu kişilik tiplerinin olumlu özelliklerini de gösterebilir.
Kişilik tipleri arasında gelişim ve bütünleşme yönü şu şekildedir:
1-7-5-8-2-4-1
9-3-6-9
Her kişilik tipi, yukarıdaki sıralamada, sağında ya da solunda kalan kişilik tipiyle bağlantıdadır. Örneğin, tip 3’ün bağlantılı olduğu kişilik tipleri 9 ve 6’dır. Dolayısıyla tip 3, stres durumunda genellikle tip 9’un olumsuz özelliklerini gösterebilirken, kendini tamamen güvende hissettiğinde, tip 6’nın olumlu özelliklerini gösterebilir.